Τρίπολις

Η Τρίπολη είναι η πρωτεύουσα του καζά* και περιβάλλεται από τις επαρχίες του Άργους, του Μυστρά, του Λεονταρίου, της Καρύταινας και των Καλαβρύτων. Ο Άγιος Πέτρος [η επαρχία] ανήκει σε αυτή [την επαρχία Τρίπολης].
Το βιλαέτι* της Τριπολιτσάς περιλαμβάνει 60 οικισμούς συμπεριλαμβανομένων και αυτών του Αγίου Πέτρου. Η πόλη περιλαμβάνει 2.500 σπίτια, από τα οποία τα 1.000 είναι χριστιανικά – ελληνικά.

*καζάς – βιλαέτι: οθωμανικές διοικητικές επαρχίες, μια επαρχία μπορεί να αναφέρεται ως καζάς και ως βιλαέτι.

William Martin Leake, Travels in the Morea, v.1, London, John Murray, 1830, σ. 87.

Εν Τριπόλει κατά παν Σάββατον γίνεται γενική αγορά, συνερχομένων ου μόνον εκ του νομού Αρκαδίας, αλλά και εκ των γειτνιαζόντων νομών πλείστων κατοίκων, οίτινες συναλλάσονται τα προϊόντα της χώρας των.
Θέλομεν εξακολουθεί να δημοσιεύωμεν τας τρεχούσας τιμάς των κυριοτέρων προϊόντων χάριν του εμπορίου.
Αγορά Τριπόλεως την 18 Νοεμβρίου 1851
Κατά το Σάββατον τούτο επωλήθησαν˙
Σίτος η οκά προς λεπτά…   25
Κριθή                                     22
Αραβόσιτος                          17
Γεώμηλα                                7

Εφημερίδα Βελτίωσις, φ. 1, 22/11/1851

Είναι πρωτεύουσα του νομού Αρκαδίας και οικείται υπό 15.000 περίπου ψυχών.
Εν αυτή εδρεύει ο Νομάρχης και ο Αρχιεπίσκοπος Μαντινείας. Έχει Γυμνάσιον, δύο Ελληνικά σχολεία, δύο δημοτικά και Παρθεναγωγείον.
Έτι δε το διδασκαλείον της Πελοποννήσου και Ιερατικήν σχολήν. Εν Τριπόλει υπάρχουσι πολλαί ωραίαι οικοδομαί και τρεις πλατείαι˙
η κεντρική, προ του μητροπολιτικού ναού του Αγίου Βασιλείου, η της «Μαρμαρένιας Βρύσης», εν τω κέντρω της οποίας υπάρχει άκομψον, ογκώδες, μαρμάρινον κτίριον, χρησιμεύον ως βρύσις και η του «Αλογοπάζαρου»,
ένθα, κατά πάσαν Κυριακήν και εορτήν πωλούνται διάφορα κτήνη, οίον ίπποι, ημίονοι, όνοι, βόες, χοίροι και αιγοπρόβατα.

Χρήστος Π. Κορύλλος, Πεζοπορία από Πατρών εις Τρίπολιν, Πάτρα, Αχαϊκή Βιβλιοθήκη, 2014 (α΄ έκδοση Πάτρα 1890), σ. 67.

Άφιξις πολεοδόμων

Αφίκοντο από ημερών εξ Αθηνών, ο διαπρεπής αρχιτέκτων πολεοδόμος κ. Ζάχος, μετά του εγκρίτου βοηθού του κ. Σιάγα.
Εις τον κ. Ζάχον, ως γνωστόν ο Δήμαρχος Τριπόλεως, κ. Πετρινός, ανέθεσε από καιρού την μελέτην της πόλεώς μας από πολεοδομικής απόψεως και την εκπόνησιν πλήρους ρυμοτομικού και αισθητικού σχεδίου αυτής,
εργασίαν παρομοίαν της οποίας, εκτός της Θεσσαλονίκης, ουδεμία άλλη ελληνική πόλις κέκτηται.

Εφημερίδα Αρκαδικός Τύπος, φ. 54, 7/5/1933

ΛΗΞΙΑΡΧΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ

Κατ’ επίσημον στατιστικήν της Ληξιαρχικής υπηρεσίας του Δήμου Τριπόλεως, συνήφθησαν κατά το λήξαν έτος 61 γάμοι, έναντι 82 του προπαρελθόντος έτους 1932.
Ενεγράφησαν 316 γεννήσεις έναντι 412 του έτους 1932. Εσημειώθησαν θάνατοι 228 κατά το λήξαν 1933 έναντι 218 του 1932.

Εφημερίδα Αρκαδικός Τύπος, φ. 89, 1/1/1934

ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΝ ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΟΝ

Το αθάνατον έργον του υδραγωγείου Πιάνης, μόνο μετά την αποπεράτωσιν του εσωτερικού δικτύου του υδραγωγείου, θα εμφανισθή εν όλη του τη σημασία.
Και τούτο διότι το εσωτερικόν υδραγωγείον είναι ατελές και ανεπαρκές, διά την ύδρευσιν πόλεως, οια η Τρίπολις. […]
Μέχρι τούδε απέκτησαν νερό αι πλέον απομεμακρυσμέναι εσχατιαί της πόλεως, του Σέχει, Μπασιάκου, Αρσενέικα, Ρουμελιώτικα κλπ και εσχάτως η οδός Καλαβρύτων, πέραν της επαύλεως Πόρτα, εξ ής μέλλει ταχέως υδρευθή και ο Αγιώργης.

Εφημερίδα Νεολόγος της Τριπόλεως, φ. 60, 4/2/1934

ΟΔΟΣΤΡΩΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥ ΔΡΟΜΙΣΚΟΥ ΤΗΣ ΤΡΙΠΟΛΕΩΣ

Δεν επίστευον στα μάτια τους οι κατοικούντες τας αποκέντρους συνοικίας της πόλεως συμπολίται όταν έβλεπαν να σκιρροστρώνωνται και τα τελευταία κατάστενα της Τριπολιτσάς.
Σέχι, Μπασιάκου, Μπεζαϊντέ, Ρουμελιώτικα, Αρσενέικα, Δημητσανίτικα, Δεξαμενή, Ντερβίσι Πηγάδι, κάθε σοκάκι της γειτονιάς επεστρώθη με επιμέλειαν,
ενώ εις τους κεντρικούς τομείς της πόλεως ωραιότατοι δρόμοι κατεσκευάζοντο, διά να κινούν τον θαυμασμόν των επισκεπτομένων την Τρίπολιν ξένων. […]
Οδοστρωσία και κατάβρεγμα υπήρξαν αι δύο βασικαί προϋποθέσεις, που εξησφάλισαν την ζηλευτήν καθαριότητα της πόλεως απο την οποίον εξέλιπεν η λάσπη και η σκόνη.
Και οι επισκεπτόμενοι οιανδήποτε γειτονικήν πόλιν ημπορούν να κάμουν χρησιμοτάτας επί του σημείου τούτου συγκρίσεις.

Νεολόγος της Τριπόλεως, φ. 60, 4/2/1934